Aktualności

14-02-2020
Autor: Anna Zielińska
drukuj

Jubileusz 100. rocznicy urodzin Pana Józefa Chorążyczewskiego

W najbliższą niedzielę 16 lutego 2020r. w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Świebodzinie o godz. 12:30 odbędzie się uroczysty jubileusz 100. rocznicy urodzin kombatanta, Pana Józefa Chorążyczewskiego. Józef Chorążyczewski podzielił los swojego pokolenia opisanego w książce Romana Branego Kolumbowie roczni dwudziesty. Miał zostać rolnikiem, ale II wojna światowa wyznaczyła mu inne zadania, inne role.

Sto lat to czas, który dla większości z nas wydaje się nie do osiągnięcia - przedstawiamy poniżej sylwetkę tej szczególnej postaci.

Pan Józef Chorążyczewski s. Jana i Albiny urodzony 17.02.1920 r. we wsi Perespa, gmina Antonówka, powiat Sarny, województwo wołyńskie. Po zajęciu Wołynia przez Sowietów i Niemców z roku na rok wzrasta nienawiść Ukraińców do ludności polskiej. Kiedy 9 lutego 1943 r. następuje wymordowanie sąsiedniej wsi Parośla, ludności w liczbie 159 osób ( w tym dwie rodziny – 15 osób, to kuzynostwo Chorążyczewskich ), wstępuje do konspiracji Armii Krajowej. 27 lipca 1943 r. przyłącza się do oddziału Armii Krajowej. Oddział ten został utworzony przez porucznika Władysława Kochańskiego, cichociemnego pseudonim „Bomba”, skoczka spadochronowego. Dowódca cichociemny zostaje podstępnie zwabiony przez partyzantkę sowiecką i aresztowany. Józef Chorążyczewski przyjmuje pseudonim Krater. Przydzielony zostaje do 3 plutonu, 1 Kompanii. Pierwsze działania bojowe to potyczka ze strażą niemiecką na stacji kolejowej Małyńsk. Potem walczy pod Klesowem, Rokitnem, wsią Osty, Starą Hutą, Rudnią Lwie oraz na moście rzeki Horyń. W grudniu 1943 r. przez spalone i wymordowane wsie na terenie Wołynia Józef Chorążyczewski udaje się na koncentrację formującej się 27 Dywizji Wołyńskiej AK w okolice miejscowości Przebraże i Kupiczowa. W nowy rok 1943 oddział dołącza do batalionu kapitana Franciszka Puchackiego pseudonim Gzyms.

Oddział J. Chorążyczewskiego dotarł na koncentrację w liczbie około 170 osób. 27 Dywizja Wołyńska AK rozrasta się do 10 000 osób pod dowództwem pułkownika Wojciecha Kiwerskiego pseudonim Oliwa. Józef Chorążyczewski najcięższe walki stacza w okolicach stacji Jagodzin, wsi Pustynka, lasy masurskie, lasy szadzkie, w pobliżu miejscowości Włodawa. W nocy 20 maja 1944 r. podczas przeprawy na rzece Bug zostaje ranny, następnie wycofany do drugiej kompanii. W czerwcu 1944 r. 27 Dywizja Piechoty AK zostaje zaproszona na przegląd i prezentacje broni przez sowietów do miejscowości Skrobów. Tam podstępem zostaje rozbrojona – dalsza walka tylko pod dowództwem sowieckim. 27 Dywizja Piechoty Armii Krajowej pierwsza rozpoczęła akcję Burza czyli ogólnopolskie powstanie wyzwoleńcze stłumione przez sowietów i Stalina. Tylko pojedynczy żołnierze przebili się przez okupantów sowieckich i uczestniczyli w Powstaniu Warszawskim. Po rozbrojeniu Józef Chorążyczewski – Krater ukrywa się we wsi Pożóg koło Puław, w gospodarstwie rolnym. W sierpniu 1944 r. zostaje aresztowany przez sowietów i wywieziony do Puław. Po dwóch tygodniach zostaje wypuszczony ze względu na stan zdrowia.